60 yılı aşkın süredir Türkiye’nin enerjisini üreten Tüpraş, sürdürülebilirlik alanında birçok çalışmaya imza atarken, sosyal sorumluluk projeleri ile de kadınların hayatına pozitif etkiyle dokunuyor. Şirket, 4 ayrı eğitim modülü ile yürüttüğü “Teknoloji ve İnovasyonda Kadın” toplumsal yatırım programıyla, kız çocukları ile kadınlara yönelik teknoloji ve inovasyon alanında eşitliğin sağlanmasını amaçlıyor.
İzmit, İzmir, Kırıkkale ve Batman’da bulunan dört rafinerisinde yıllık 30 milyon tonluk ham petrol işleme kapasitesine sahip olan Tüpraş, Türkiye’nin en büyük sanayi şirketi ve enerji sektörünün lider oyuncusu konumunda. Türkiye’nin yanı sıra Avrupa’nın 7. büyük rafinerisi ve Akdeniz havzasının en kompleks rafinerilerinden biri olarak faaliyet gösteren şirketin aynı zamanda elektrik enerjisi üretimi, deniz ve demiryolu taşımacılığı, petrol ürünleri perakende satışı, ham petrol ve petrol ürünleri ticareti ve teknoloji ve girişim yatırımları alanlarında faaliyet gösteren bağlı ortaklıkları da bulunuyor.
Böylesi büyük çaplı bir üretimin ve ticari faaliyet başarısının yanında Tüpraş, çevreyi iyileştirme ve koruma amaçlı sürdürülebilirlik alanında birçok çalışmaya imza atarken, cinsiyet eşitliğine yönelik geliştirdiği sosyal sorumluluk projeleri ile de pek çok kadının hayatına pozitif etkiyle dokunuyor.
2050’de karbon nötr şirket olmayı taahhüt ediyor
Tüpraş için, Türkiye’nin enerjisini üretirken, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın rehberliğinde, topluma ve çevreye karşı sorumlu bir anlayışla hareket etmek de oldukça önemli. 2021 yılında temel sürdürülebilirlik anlayışının bir yansıması olarak oluşturduğu uzun vadeli Stratejik Dönüşüm Planını ve 2050 Karbon Nötr hedefini açıklayan Tüpraş, ‘sürdürülebilir rafinaj’, ‘biyoyakıtlar’, ‘sıfır karbonlu elektrik’ ve ‘yeşil hidrojen’ olmak üzere dört iş alanına odaklanarak geleceğin enerjisinde ve Türkiye’nin temiz enerji dönüşümünde lider olmayı hedefliyor.
Gelecek nesillere karşı sorumluluk üstlenerek, değer zincirlerinin çevresel ve sosyal etkilerini iyileştirme hedefiyle çalışan Tüpraş, karbon emisyonlarını 2035 yılında yüzde 35 oranında azaltmayı, 2050 itibarıyla da faaliyetlerine karbon nötr bir şirket olarak devam etmeyi taahhüt ediyor. Böylece Stratejik Dönüşüm Planıyla, Türkiye’nin 2053 net sıfır karbon emisyon hedefine ulaşmasında öncü katkıyı sağlamayı amaçlıyor.
Tüpraş’ın çevresel sürdürülebilirlik alanında da pek çok girişimi var. İklimle İlgili Finansal Beyan Görev Gücü’nü (TCFD) destekleyen küresel şirketler arasında yer alan Tüpraş, 2023 yılında, dünya genelindeki en büyük kurumsal sürdürülebilirlik girişimi olan Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi’nin (UN Global Compact) imzacısı oldu. Aynı zamanda Avrupa su pazarının lider paydaş kuruluşu Water Europe’a katılan ilk Türk sanayi şirketi olan Tüpraş, Avrupa odaklı yeşil hidrojen çalışmalarına yön veren Hydrogen Europe kuruluşunun da üyesi.
Hedef, yeni işe alımlarda iki kişiden birinin kadın olması
Tüpraş, çevreye gösterdiği hassasiyet gibi şirket içinde de bazı konularda oldukça hassas bir yaklaşım sergiliyor. Bunların başında da insan kaynakları stratejisini insan odaklı bir yaklaşımla yürütmesi geliyor. Eşitlikçi, kapsayıcı, adil, insan haklarına saygılı ve emniyetli bir çalışma ortamını tüm süreçlerinin merkezinde tutan şirket, Birleşmiş Milletler Kadın Gücü Kadınların Güçlenmesi Prensipleri’nin (UN WEP’s) imzacısı bir kurum olarak, kapsayıcı ve eşitlikçi bir iş yeri olma hedefiyle hareket ediyor, üretim sahalarında ve tüm iş süreçlerinde kadınların eşit temsili için çalışmalar yürütüyor.
Bugün 5 binin üzerinde çalışanın iş süreçlerinde hizmet verdiği Tüpraş’ta kadın çalışan oranı yüzde 12, ofis çalışanlarında ise bu oran yüzde 33 seviyesinde. Yönetim kademesinde kadın çalışan oranı yüzde 30, yetenek havuzunda kadın çalışan oranı ise yüzde 44 seviyesine ulaştı. Her yeni işe alımda iki kişiden birinin kadın olması hedefiyle hareket eden Tüpraş, 2027 yılına kadar Mühendislik, Ar-Ge, İnovasyon, Hizmet Tasarımı ve Bilişim Teknolojileri bölümlerinde kadın çalışan oranını yüzde 23’ten yüzde 40’a yükseltmeyi taahhüt ediyor.
Tüpraş ile kadın operatör ve teknisyenler sektörde ilk kez sahada
Bir önemli uygulamayı da kadın saha çalışanlarına yönelik uygulayan Tüpraş, erkek egemen enerji sektöründe kadın operatör ve teknisyenleri, üretim sahalarında sektörde ilk kez istihdam ederek, öncü bir uygulamaya imza attı. Şirket içinde bu alanda dönüşümü hızlandırmak ve sistematik bir şekilde takip etmek amacıyla 2021 yılında ÇEK Komitesini (Çeşitlilik, Eşitlik ve Kapsayıcılık) kuran Tüpraş, ÇEK Politikası da oluşturdu. Bu alandaki çalışmalarıyla da dünyadaki toplumsal cinsiyet eşitliği alanındaki en kapsamlı çerçeve endekslerden biri olan Bloomberg Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Endeksi’nde ikinci kez yer aldı.
“Kadınların spor aracılığıyla daha çok güçlenmesini amaçlıyoruz”
Geleceğin enerjisi için dönüşümü gerçekleştiren Tüpraş’ın çevre gibi toplumsal konularda da iyileştirici pek çok projeyi hayata geçirdiğini dile 
getiren Tüpraş Kurumsal İletişim Müdürü Çiler Şengelir Teber, “Eşitlik İçin Enerjimiz Bitmez” diyerek çıktıkları yolda, toplumda da farkındalık oluşturmak amacıyla yıllardır pek çok proje yürüttüklerini vurguluyor. 2018 yılından bugüne kadar Fenerbahçe Spor Kulübü, Birleşmiş Milletler Kadın Birimi (UN Women) HeForShe Hareketi iş birliğiyle, önce futbolda sonra da amatör branşlarda devam eden çalışmalarla, kadınların güçlenmesini spor aracılığıyla daha ileriye taşımayı amaçladıklarını söyleyen Şengelir Teber, 2023 yılı itibarıyla odaklandıkları temel projelerden biri olan “Teknoloji ve İnovasyonda Kadın” toplumsal yatırım programı hakkında ise şunları aktarıyor; “Parçası olduğumuz Koç Topluluğu’nun üyesi olduğu Birleşmiş Milletler Kadın Birimi Nesiller Boyu Eşitlik Forumu altında, teknoloji ve inovasyon alanında eşitlik taahhütlerine katkı sağlamak üzere çalışıyoruz. Kız çocuklarının ve kadınların STEM alanlarında çalışma potansiyellerini ortaya çıkartacak eğitim programlarıyla beş yılda, 90 bini ilköğretim, 10 bini üniversite olmak üzere toplam 100 bin kız öğrenciye ulaşmayı taahhüt ettik. Hedefimize ulaşmak amacıyla Tüpraş “Teknoloji ve İnovasyonda Kadın” toplumsal yatırım programımızı oluşturduk. Programı 4 ayrı eğitim modülü ile yürütüyoruz.”
2022 yılında Batman Üniversitesi iş birliğiyle gerçekleştirdikleri “Genç Beyinlerde İnovasyon ve Kadın” Girişimcilik Programı’nın da devam ettiğini belirten Çiler Şengelir Teber, amaçlarının öncelikle kız öğrencilere yönelik temel girişimcilik eğitimleri ile teknoloji ve inovasyon ekosistemine erişimlerini kolaylaştırmak olduğuna değiniyor. İnovasyon birimlerinin katkılarıyla hazırladıkları girişimcilik eğitimleriyle yaklaşık 1000 kız öğrenciye ulaştıklarını açıklayan Şengelir Teber, “2023 yılında Programımız sektöründe Kadın Dostu Markalar Platformu’nda ödüle layık görülmesi tüm çalışma arkadaşlarımızı gururlandırdı. Programımızı rafinerilerimizin bulunduğu diğer illerdeki üniversitelerde de yaygınlaştırmayı planlıyoruz” bilgisini veriyor.
Teknoloji ve Tasarım Atölyeleri
Bir diğer projelerinin de 2018 yılından bu yana MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü iş birliğiyle yürüttükleri ilköğretim öğrencilerine yönelik “Enerjimiz Geleceğe: Kodluyorum, Modelliyorum, Üretiyorum” projesi olduğunu hatırlatan Çiler Şengelir Teber, deprem felaketi sonrasında Koç Holding’in AFAD koordinasyonunda kurduğu Umut Kentler’den Hatay ve Kahramanmaraş’ta “Teknoloji ve Tasarım Atölyeleri” açtıklarını söyleyerek, “Böylelikle 7 ilde 43 ilköğretim okulunda öğrencilerinin eğitim hayatlarında teknoloji ve inovasyon kavramlarını uygulamalı faaliyetlerle desteklemeye devam ediyoruz” diyor.
