İhracattaki başarısının anahtarı: ‘Müşterinin ayakkabılarını giyerek düşünmek’…
Yıllardır tekstil sektöründe tasarlayıp ürettiği trend belirleyici modelleri dünya çapında tüketicilerle buluşturan Elvan Ünlütürk, ihracatını, müşteriyle empati kurma odağıyla geliştiriyor. Bunu ‘müşterinin ayakkabılarını giyerek düşünmek’ şeklinde yorumlayan Ünlütürk, “Bu bakış açısı işimizin devamlılığını sağlıyor. Bu sayede hep kendimizi de geliştiriyoruz” diyor.
Elvan Ünlütürk, İzmir’de doğup büyüdüğü için kendisini çok şanslı hissedenlerden. Doktor bir babanın ve ev hanımı bir annenin kızı olan Ünlütürk’ün ailesinde çalışmak, başarmak ve dürüst olmak hep çok önemliydi ve o da çocukluğundan itibaren hep bu değerlerle büyüdü. O nedenle de hayatında etkilendiği en önemli insanlardan biri babası oldu. Orta öğretimini İzmir Amerikan Lisesi’nde tamamladıktan sonra Ege Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümü’nden 1992 yılında mezun olan Ünlütürk, üniversiteyi bitirdikten sonra ise eşiyle tanışıp evlendi.
Elvan Ünlütürk’ün çalışma hayatı, 1991 yılında Yaşar Holding Tekstil bünyesinde başladı. 1992 yılından bu yana ise Sun Tekstil’de iş hayatına devam eden Ünlütürk, şu anda Sun Tekstil ve Jimmy Key Yönetim Kurulu Başkanlığı görevlerini sürdürüyor. Sun Tekstil’deki çalışmalarının yanı sıra pek çok sivil toplum kuruluşunda da görevler üstlenen Ünlütürk, geçmişte AIESEC Danışmanlar Kurulu Üyesi, TAİDER, KALDER, EİB Yönetim Kurulu Üyelikleri yaptı. Ünlütürk, bugün ise UN Global Compact Network Türkiye Başkan Yardımcılığı ve TÜSİAD Sosyal Politikalar Yuvarlak Masası Başkanlığı ile Yönetim Kurulu üyeliği görevlerine devam ediyor.
Sun Tekstil’in 1987 yılında kurulduğunu ve ilk ihracatını 1989 yılında gerçekleştirdiğini dile getiren Elvan Ünlütürk, geçtiğimiz yıl itibariyle 35 yılı geride bırakmış bir şirket olarak Türkiye’de konfeksiyon üretimi ile ihracat yapan büyük şirketler arasında yer aldıklarını vurguluyor. Ağırlıklı olarak kadın örme giysi üretimi yaptıklarını hatırlatan Ünlütürk, seçkin markaların tercih ettiği hem tasarlayıp hem de ürettikleri trend belirleyici modelleri dünya çapında tüketicilerle buluşturuyor.
“Kendimizi hep perakendecilerin yerine koyuyoruz”
Yıllardır üretim ve ihracatın içinde olan Elvan Ünlütürk’ün ihracat başarısının temelinde müşteriye yakınlık var. İhracatta başarının anahtarını; öncelikle müşterileri iyi tanımak, anlamak ve iyi ilişkiler kurmak, ihtiyaçları hızlıca karşılamak ve sorunlara hızlı çözüm önerileri üretebilmek şeklinde tanımlayan Ünlütürk, Sun Tekstil’de de ihracatı, müşterilerin ihtiyaçlarını anlamak, onlarla yakın temas halinde çalışmak, gereksinimlerine hızlı yanıt vermek üzerine odaklıyor.
Ünlütürk bu süreci şöyle anlatıyor; “Ben buna kısaca ‘müşterinin ayakkabılarını giyerek düşünmek’ diyorum. Şirket olarak hep kendimizi perakendecilerin pozisyonuna koyuyoruz. En doğru ürünü, nihai tüketici ile tüm zincir için karlı olacak şekilde nasıl tasarlarız, üretiriz ve rafa ulaştırırız diye düşünüyoruz. Bu bakış açısı işimizin devamlılığını sağlıyor. Bu sayede hep kendimizi de geliştiriyoruz.”
“Biraz dayak yedik ama müşterilerimiz sayesinde geliştik”
İhracata ilk başladığı yıllardaki deneyimlerini de paylaşan Elvan Ünlütürk, Sun Tekstil olarak işe başladıkları dönemde arz/talep dengesinin şu andakinden çok farklı olduğunu, yeterli miktarda ve kalitede ürünü üretebilecek imalatçı sayısının oldukça az olduğunu hatırlatıyor. 1990’ların başında Türkiye’nin konfeksiyonu ve tekstili yeni yeni öğrendiğini ve kalite konusunda da oldukça geride olduğunu söyleyen Ünlütürk, “O zamanlar müşterilerin neden bu kadar kalite ve termin konusunda talepkar olduklarını anlamıyorduk.
Baskısı ütü ile uçan tişörtlerden, bacakları aynı boyda olmayan legginglere kadar birçok hatalı üretim yaptık. Bu arada çok komik anılarımız oldu. O yıllarda müşterilerimizin işi zorlaştırdıklarını, aslında ürünlerimizin iyi olduğunu düşünüyorduk.
Yıllar geçtikçe, sektör olarak ne kadar yol aldığımızı ve aslında o zamanlar bizden istedikleri standartların ne kadar gerekli olduğunu anladık. Biraz dayak yedik ama müşterilerimiz sayesinde geliştik” diyerek o yılların kısa bir özetini yapıyor.
İhracatta tecrübelerinin artmasıyla sadece üretim yapabilmenin yeterli olmadığını, iş modellerini de değiştirmeleri gerektiğini gördüklerini vurgulayan Ünlütürk, “O yüzden tasarım yapmaya başladık. Müşterilerimizle el ele, onlara tasarımdan üretime servis çözücüsü olarak hizmet etmeye başladık. Bu yüzden yurtdışında ve merkezimizde tasarım ofisleri kurduk. Şu anda yüzde 100 kendi tasarımlarımızı satıyoruz” diye konuşuyor.
Gelecek yıl hedef İspanya’da ve İsveç’te daha da büyümek
Sun Tekstil olarak global müşterilerin ihtiyaçlarına hızlı ve yaratıcı çözümleri, lokasyon olarak yakın merkezlerde konumlanarak yarattıklarını açıklayan Elvan Ünlütürk, “İzmir’de 1, İngiltere’de 2 ve İspanya’da 2 olmak üzere toplam 5 adet tasarım ofisimiz bulunuyor. Ana pazarımız İspanya, İngiltere, İsveç ve Fransa. En büyük müşterimiz, 95 ülkede 6 bin 477 mağazası bulunan İspanya menşeili bir perakende grubu. 2022’de yine tüm dünyada mağazaları bulunan İsveçli bir perakende şirketi ile çalışmaya başladık. İkinci büyük müşteri grubumuz İngiltere’de bulunuyor ve bunu Fransa’da bulunan müşteri grubumuz takip ediyor. Avrupa ağırlıklı olmak üzere çok fazla ülkeye ihracatımız mevcut” bilgisini veriyor.2022 yılında aylık 2,5 milyon adet ihracat 
gerçekleştirdiklerini ve toplam satışlarının yüzde 92’sini ihraç ettiklerini açıklayan Ünlütürk, geçen yılki ihracat çalışmaları hakkında şunları aktarıyor; “2022’de bağlı ortaklığımız Ekoten ile birlikte 4 milyar TL konsolide ciroya ulaştık. Net kârımızı 3 katına çıkardık. 2022 yılında satışımızla TL bazında yüzde 79 büyüme gerçekleştirdik. Halka arzımız sırasında fiyat tespit raporunda açıklamış olduğumuz büyüme hedeflerimizi aynen devam ettiriyoruz. Sun Tekstil olarak, bugüne kadar müşterilerimiz ile uzun süreli iyi ilişkiler geliştirdik ama yeni müşteri arayışımız da her zaman devam ediyor. Bunun bir sonucu olarak da 2022 yılında yeni pazar olarak Amerika ile çalışmaya başladık.”
“Kapasite artırmak için yatırımlarımız olacak”
Gelecek yılki ihracat ve pazar hedeflerinin ise en büyük müşterilerine satış yaptıkları İspanya’da daha da büyümek olduğunu vurgulayan Ünlütürk, H&M iş birliği ile hedeflerini adım adım gerçekleştirme yönünde çalışmalarını sürdürdüklerini belirtiyor. Müşteri ihtiyaçlarını anlayabilmek, taleplerine zamanında cevap verebilmek adına İspanya’da ikinci tasarım ofisini açtıklarına da değinen Ünlütürk, “İspanya’da La Coruna’dan sonra Barcelona’da da 7 kişilik bir tasarım ekibi ile iş birliklerimizi geliştiriyoruz. Planlanan büyüme stratejilerimiz doğrultusunda ilerleyen dönemlerde kapasite artırımına yönelik yatırımlarımız da olacak” bilgisini paylaşıyor.
“TÜSİAD olarak kadın odaklı rapor ve projeler hazırlıyoruz”
Geçmişte AIESEC Danışmanlar Kurulu Üyesi, TAİDER, KALDER, EİB Yönetim Kurulu üyelikleri yapmış olan Elvan Ünlütürk, şu anda UN Global Compact Network Türkiye Başkan Yardımcılığı ile TÜSİAD Sosyal Politikalar Yuvarlak Masası Başkanlığı ve Yönetim Kurulu üyeliği görevlerini sürdürüyor.
TÜSİAD Sosyal Politikalar Yuvarlak Masası Başkanlığı göreviyle ilgili yaptığı çalışmalar hakkında bilgi veren Ünlütürk, gerek iş dünyasında gerekse toplumdaki farkındalığın artması için TÜSİAD’ın uzun yıllardır kadına yönelik çalışmalar yaptığını hatırlatarak, “TÜSİAD olarak kadın istihdamına ilişkin uluslararası araştırmaları takip ediyoruz. Uluslararası ülke örneklerine bakarak hem kamuya hem özel sektöre yönelik raporlar ve örnek teşkil edecek somut projeler hazırlıyoruz. ‘İş-Özel Hayatın Uyumlaştırılması Yolunda Kreşlerin Yaygınlaştırılması Raporu’nu ve ‘COVID-19 Salgınının Kadın Çalışanlar Açısından Etkileri Araştırma Raporu’nu yayınladık. 2022 yılının Kasım ayında ‘Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Kriz Yönetimi Rehberi’ni yayınladık. Bu rehberin şirketlerde yaygınlaştırma çalışmalarına devam ediyoruz. EBRD Türkiye’nin ‘Yönetim Kurullarında Kadınların Temsilinin İyileştirilmesinin Desteklenmesi Projesi Çalışmaları’nı destekliyoruz. Gelecek dönemde de çalışmalarımızı hızla sürdüreceğiz” diyor.
Elvan Ünlütürk, kadınların iş hayatında yeteri kadar var olmadığını düşünenlerden. Kadınların ne yazık ki üniversite eğitimi alsalar da sonrasında çalışmadığını söyleyen Ünlütürk, bu konuda kamu tarafından yapılması gerekli çok önemli düzenlemeler olduğuna değinerek, bunları şöyle sıralıyor; “Çocuk ve yaşlı bakımı konularında daha bütünsel bir yaklaşım gerekiyor. Toplumun kadına yüklediği görevleri kolaylaştırmadığımız müddetçe kadınlarımızın işgücüne katılımını sağlamak zor. Kadın girişimciliğinin desteklenmesi, teknoloji odaklı ve katma değeri yüksek alanlarda daha çok kadın girişimci olması için gerekli finansal destek ve mentorluğun sağlanması da kritik önem taşıyor. Bu görevlerin yerine getirilmesi için öncelikle devlet politikalarının ve yasaların bu yönde düzenlenmesi, STK’ların desteklenmesi ve toplumun her kesiminde bu bilincin inşa edilmesi şart. Ayrıca kadına yönelik şiddete karşı “sıfır tolerans” anlayışı gösterilmeli ve iş birlikleriyle harekete geçilmeli. İstanbul Sözleşmesi ve ilgili yasalar en etkin şekilde uygulanmalı. Tüm bu çalışmalar bütüncül bir yaklaşımla ve eşzamanlı hayata geçirilmeli.”
ILO verilerine göre küresel düzeyde kadınların iş gücüne katılımının yüzde 47’i iken, Türkiye’de bu oranın yüzde 35’i geçemediğini açıklayan Elvan Ünlütürk, ihracat özelinde bakıldığında bu oranların daha da düştüğünü vurguluyor. Türkiye ekonomisine katma değer kazandırmak için öncelikle kadınların iş hayatına katılımının artırılması, ardından kadın ihracatçı sayılarının yükseltilmesinin büyük önem arz ettiğine değinen Ünlütürk, “İş hayatında olan kadınların çok başarılı olduklarını düşünüyorum. Üst düzey yönetici olan çok kadınımız var. İhracat olsa da olmasa da her alanda çalışan kadın sayısını arttırmamız gerek” diye konuşuyor.
“Tek kanatla uçulamaz”
“Gelecekten umutluyum. Kızlarımızın eğitimine çok önem vermemiz gerek. Kadınlarımızı eğitip, iş hayatında yer almalarını sağlarsak çok başarılı olacağımıza eminim. Bütünsel bağlamda, demokratik gelişmişliğin, kapsayıcı büyümenin ve sürdürülebilir kalkınmanın yolu cinsiyet eşitliğini her alanda tahsis edebilmekten geçiyor. Kadınların hayata dahil olabilmeleri için gerekli düzenlemelerin yapılmasının bir çağdaşlık eşiği olduğunu ve tek kanatla uçulamayacağını unutmamamız gerekiyor.
