Borsa İstanbul’a kayıtlı şirketlerde kadın yönetici oranı artmaya devam ediyor. Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu’nun raporuna göre, 2024’te BIST şirketlerinin yönetim kurullarında kadın oranı %18,7’ye yükselirken, kadın yönetim kurulu başkanı sayısı 50’ye, kadın CEO sayısı ise 25’e çıktı.
İş hayatının her kademesinde toplumsal cinsiyet dengesini iyileştirmeyi amaçlayan Yüzde 30 Kulübü Türkiye, 11. Kadın Direktörler Konferansı düzenledi. Kulübün üyelerinden The Marmara Group ve Zorlu Holding ana sponsorluğunda 12 Şubat’ta The Marmara Taksim’de gerçekleştirilen konferansın bu yılki teması, “Finansın Gücüyle Dönüşüm: Yönetim Kurullarında Kadın Temsilinin Artırılması” oldu. Konferansta Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu’nun 2013 yılından bu yana yayınladığı, Türkiye’de Yönetim Kurulunda Kadın Raporu’nun 11’incisi kamuoyu ile paylaşıldı. Borsa İstanbul’da (BIST) işlem gören şirketlerin yönetim kurullarındaki toplumsal cinsiyet dengesini inceleyerek kurumsal yönetim anlamında yıllık bazda değerlendirmede bulunan rapora göre, 2024 yılında BIST yönetim kurullarında yer alan kadınların oranında düşük de olsa bir ilerleme kaydedildi.
Borsa İstanbul’da Kadın Temsiliyeti Yükseliyor
Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu Direktörü Ata Can Bertay’ın, “Türkiye’de Yönetim Kurulunda Kadın Raporu” sunumundaki 2024 yılı verilerine göre, BIST’e kayıtlı olan 562 şirketin pay sahipleri, 2024 yılında yönetim kurullarına 3745 direktör atadı. Bu direktörlerin 1274’ü yani %34’ünü bağımsız yönetim kurulu üyeleri oluşturdu. Kadın üye oranı ise %17,9’dan %18,7’ye yükseldi. 2024 yılında 562 şirketin 191’inin yönetim kurullarının tamamı erkeklerden oluştu. Bu sayı tüm şirketlerin %34’üne karşılık geldi. 2023 yılında yönetim kurullarının tamamı erkek olan şirketlerin sayısı 179, tüm şirketlerdeki oranı ise in %34,6 olarak hesaplanmıştı. Tüm BIST şirketleri içerisinde yönetim kurulu başkanı kadın olan şirket sayısı 45’ten 50’ye yükselirken, yönetim kurulunda yer alan kadın CEO sayısı 23’ten 25’e yükseldi. SPK’nın önerdiği minimum kadın üye oranı olan %25’i yakalayan şirket sayısı 154’ten 183’e yükselse de tüm şirketlerin sadece %32,6’sını oluşturdu. En az 3 kadın üyesi olan 95 şirket tüm şirketlerin sadece %16,9’unu oluşturdu. Raporda, 467 şirketin henüz karar mekanizmalarında etkin toplumsal cinsiyet çeşitliliğini sağlayamadığına dikkat çekildi.
“Bağımsız Kadın Direktörler Veritabanı, önemli bir rol üstleniyor”
Ata Can Bertay sunumla ilgili değerlendirmesinde, Türkiye’de yönetim kurullarında toplumsal cinsiyet çeşitliliğini artırma konusunda önemli ilerlemeler kaydedildiğini belirtti. Özellikle BIST-100 şirketlerinde kadınların yönetim kurullarındaki temsilinin genel ortalamanın üzerinde seyrederek 2024’te %19,7’ye yükseldiğini bildiren Bertay, “Bağımsız yönetim kurulu üyeleri arasında kadın oranı ise %28,8’e ulaşarak büyük şirketlerde çeşitliliğe yönelik farkındalığın arttığını gösteriyor. Ancak, daha geniş çapta ele alındığında önemli engeller devam ediyor; BIST’e kote şirketlerin %34’ünde hâlâ kadın yönetim kurulu üyesi bulunmazken, kadınlar üst yönetimde, özellikle de CEO ve icracı yönetim pozisyonlarında ciddi şekilde yetersiz temsil ediliyor.” ifadelerini kullandı.
Türk bankacılık sektörünün bu paradoksun en net örneklerinden biri olduğunu dile getiren Bertay, kadınların iş gücünün yarısını oluşturmasına rağmen, yönetim kurulu koltuklarının yalnızca %12,7’sini ve üst düzey yönetici pozisyonlarının %19,3’ünü elinde bulundurduğunu vurguladı. Bertay sözlerinin devamında, “Finans sektörünün kurumsal yönetimde toplumsal cinsiyet eşitliğini teşvik edebilecek dönüştürücü gücü göz önüne alındığında, bu durum sistematik değişimin gerekliliğini açıkça ortaya koyuyor.” dedi. Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu’nun Bağımsız Kadın Direktörler Veritabanı ile bu boşluğu kapatmakta kritik bir rol oynayarak şirketlere nitelikli kadın liderlere erişim imkânı sunduğunu söyleyen Bertay, kurumsal yönetimde daha kapsayıcı, etkin bir yapı oluşmasına katkıda bulunduklarını söylerek sözlerini tamamladı.
“Kadınlara yönelik ayrımcılık bazı şirketler için bilinçli bir tercih”
Yüzde 30 Kulübü Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Melsa Ararat konferansta, “Atamalarda fırsat eşitliği ve liyakatı esas alan şirketlerde kadınların karar organlarında temsili giderek artarken tamamı erkeklerden oluşan yönetim kurullarına sahip bir grup şirkette uzunca bir süredir bu durumun değişmediğini ve yönetimlerin kemikleştiğini görüyoruz. Bu durum şirketler arasındaki cinsiyet eşitliği uçurumunu büyütürken kadınlara yönelik ayrımcılığın bazı şirketler için bilinçli bir tercih olduğunu düşündürmekte ve topyekün ilerlemenin ancak düzenlemeler yoluyla gerçekleşebileceğini göstermekte.” ifadelerini kullandı. Ararat, diğer yandan kapsayıcılık karşıtı ve ayrımcılığı körükleyen siyasi tercihlerin başta ABD olmak üzere bazı ülkelerde saldırıya geçtiği bir döneme girildiğinden bahsetti. Gücün belli ellerde konsantrasyonunu korumaya yönelik bu karşı saldırının inovasyona, büyümeye ve refahın hakkaniyetli dağılımına sekte vurabileceğine dikkat çekti. “Yatırımcıların ve finans sağlayıcıların bilimsel araştırmalarla desteklenen kapsayıcılık talepleri bu ülkelerde her zamankinden daha önemli bir rol oynayacaktır” diyen Ararat, Türkiye’de finans sektörünün bu yönde harekete geçmesini çok sevindirici bulduğunu dile getirdi.
“Yönetim kurullarında 191 yeni kadın üye bekleniyor”
Melsa Ararat, Kadın Dostu Markalar Platformu Kurucusu Nazlı Demirel ile gerçekleştirdiği sohbette endeks raporunun süreci ve önceki yılki endeksle kıyaslandığında çıkan sonuca değindi. Sonucun kendisini tatmin etmediğini belirten Ararat, ”Bunun için biz uzun zamandır -2012’de gönüllü ilke çıktığından beri- bir kotanın gerekli olduğunu savunmaktaydık. Bugün iyi haberleri aldık ki SPK bu konuda bir tebliğ basmış durumda. Gördüğümüz kadarıyla SPK bu yeni tebliğ ile en az bir yönetim kurulu üyesini zorunlu kılıyor. Bu, 191 tane yeni pozisyonda kadının yönetim kurullarına geleceği anlamına geliyor. Bu çok sevindirici tabi ki ama tebliği daha da geliştirecek bir takım öneriler mutlaka ki sektör oyuncularından gelecektir. Onları da zaten SPK değerlendireceğini söyledi." şeklinde konuştu.
“Finansal kurumlar cinsiyet çeşitliliğini artırmada önemli rol oynuyor”
Konferansın ana tema konuşmasını Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Türkiye Yönetici Direktörü Elisabetta Falcetti yaptı. Falcetti, finansal kurumların, sermayeye erişimi kapsayıcı yönetimle birleştirerek cinsiyet çeşitliliğini artırmada önemli rol oynadığını belirtti. Falcetti sözlerini sürdürürken, ”EBRD gibi kurumlar yatırım kararlarında cinsiyet kriterlerini göz önünde bulundurarak, farklı liderlik yapılarına sahip şirketlere teşvik sağlayarak ve cinsiyet eşitliğini destekleyen politikalara teknik destek sunarak kadınların liderlik pozisyonlarında daha fazla yer almasını hızlandırabilir. Sorumlu finansman sadece kârlılık değil; aynı zamanda toplumun çeşitliliğini yansıtan sürdürülebilir ve adil bir büyüme sağlamaktır.” açıklamasında bulundu.
Akademi ve iş dünyasından isimler ile STK temsilcileri bir araya geldi
Konferans kapsamında düzenlenen “Finans Sektörünün Cinsiyet Eşitliği Konusundaki Dönüştürücü Rolü ve Kadınların Şirket Yönetimine Katılımı” başlıklı panel, akademi ve iş dünyasından önde gelen isimleri ile sivil toplum kuruluşları temsilcilerini bir araya getirdi. Yüzde 30 Kulübü Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi Ebru Dildar Edin’in moderatörlüğündeki panele; Sermaye Piyasası Kurulu Hukuk İşleri Dairesi Başkan Yardımcısı Zeynep Cantimur Kavaklı, İş Yatırım Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Cansel Nuray Aksoy, Garanti BBVA Genel Müdür Yardımcısı Sinem Edige, Türkiye Kurumsal Yatırımcı Yöneticileri Derneği (TKYD) Yönetim Kurulu Başkanı Yağız Oral katıldı.
Toplumsal cinsiyet eşitliğini destekleyen şirketler ödüllendirildi
11. Türkiye Kadın Direktörler Konferansı’nda “Kadınlarla Güçlendirilmiş Yönetim Kurulları” ödülleri de sahiplerini buldu. Bu yıl da yönetim kurullarında toplumsal cinsiyet eşitliğini destekleyen şirketlerin ödüllendirildiği konferansta, 2024 yılında Pariteye Ulaşan Şirketler, 2024 yılında Halka Arz Edilen Şirketler ve İş Grupları kategorilerinde toplam 7 şirket ödüle layık görüldü. “2024 yılında Pariteye Ulaşan Şirketler” kategorisinde; Alarko Carrier Sanayi ve Ticaret A.Ş., Aydem Yenilenebilir Enerji A.Ş. ile Mavi Giyim Sanayi ve Ticaret A.Ş. ödülün sahibi oldu. “2024 Yılında Halka Arz Edilen Şirketler” kategorisinde; Koton Mağazacılık Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve Rönesans Gayrimenkul Yatırım A.Ş., “İş Grupları” kategorisinde ise Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş. ile Türkiye İş Bankası A.Ş. ödüle layık görüldü.
2024 Türkiye’de Yönetim Kurulunda Kadın Raporu için: https://iwdturkey.sabanciuniv.edu/tr/all-report
Yorum Yazınİçerik hakkında ki düşüncelerinizi paylaşabilirsiniz.