Kız öğrencilerin yapay zekâ ve teknolojiye yönelik algılarını ortaya koyan “Türkiye Teknolojide Kız Öğrenciler Yapay Zekâ Farkındalık Araştırması Raporu”nun sonuçları kamuoyuyla paylaşıldı. Halkbank’ın desteğiyle, Teknolojide Kadın Derneği (Wtech) ve FutureBright Group iş birliğinde yürütülen araştırma, genç kızların teknolojiyle kurduğu ilişkiyi etkileyen faktörleri veriye dayalı bulgularla ortaya koydu.
Kız öğrencilerin yapay zekâ ve teknoloji alanlarına bakışını anlamaya yönelik hazırlanan “Türkiye Teknolojide Kız Öğrenciler Yapay Zekâ Farkındalık Araştırması Raporu”, 25 Haziran 2025’te Shangri-La Bosphorus İstanbul’da düzenlenen özel bir lansman toplantısıyla kamuoyuna tanıtıldı. T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş ile T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fatih Kacır’ın katılımıyla gerçekleşen toplantının açılış konuşmasını, Teknolojide Kadın Derneği’nin Kurucu Yönetim Kurulu Başkanı Zehra Öney yaptı. Halkbank Genel Müdürü Osman Arslan da etkinlikte bir konuşma gerçekleştirdi. Program, FutureBright Group Kurucu Ortağı Akan Abdula ile Lenovo Türkiye Pazarlama ve İletişimden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Banu Soyak’ın araştırma bulgularına dair kapsamlı sunumlarıyla devam etti.
“Bu tür araştırmalar bizim için rehber niteliği taşıyor”
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş konuşmasında; "Bu değerli araştırma, kız öğrencilerimizin teknolojide ve özellikle yapay zekâ alanındaki farkındalığını ortaya koyuyor. Ülkemizin dört bir yanında, kız öğrencilerin yapay zekâ konusundaki bilgi düzeyini, ilgisini ve beklentilerini anlamamıza yardımcı oluyor. Ve geleceğin teknolojilerine, onların da yön verebilmesi için bize önemli ipuçları sunuyor. Bu tür araştırmalar da, eğitim politikalarımıza, farkındalık çalışmalarımıza ve eşitlik temelli teknoloji stratejilerimize yön verecek bir rehber niteliğindedir. Bugün bütün dünya, 'Toplum 5.0' dediğimiz yeni bir çağa adım atıyor. Peki, nedir 'Toplum 5.0'. Kısaca, insan merkezli bir teknoloji toplumudur diyebiliriz" şeklinde konuştu.
"Teknoloji odaklı gelecekte kadınların aktif katılımı zorunluluktur”
Bakan Mahinur Özdemir Göktaş, yapay zekâ, nesnelerin interneti ve robotik gibi ileri teknolojilerin hayatımızın her alanına entegre olduğunu ifade etti. Özellikle yapay zekânın, hayatımızı hızla değiştiren, Toplum 5.0'ın da kalbinde yer aldığını dile getirirken; “Ekonomiden eğitime, sağlıktan ulaşıma kadar her alanda gerçekleşen dijital dönüşüm, toplumsal faydayı gözeten bir vizyonla şekilleniyor. Bu vizyon ise kadını, erkeği, genci, yaşlısıyla toplumun tüm kesimlerini kapsamayı beraberinde gerektiriyor. Bu anlamda teknoloji odaklı bir gelecekte kadınların aktif katılımı bir tercih değil, bir zorunluluktur. Kadınların bilgisi, tecrübesi ve bakış açısı olmadan, Toplum 5.0'ın sunduğu fırsatları tam anlamıyla hayata geçiremeyiz.” dedi.
Bu alanda kadın ve kız çocuklarının katılımını artırmanın güzel örneklerine şahit olduklarını belirten Bakan Özdemir Göktaş, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Diğer yandan, Bakanlık olarak, bizler de kız çocuklarımızın küçük yaşlardan itibaren teknolojiye yönelmesi, kadın girişimcilerimizin dijital araçlarla güçlenmesi ve teknoloji alanında daha çok kadın liderin yetişmesi için çalışıyoruz. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile birlikte yürüttüğümüz 'Küresel Temiz Teknolojiler Girişimcilik Programı' önemli çalışmalarımızdan biridir. Aynı zamanda, 'Türkiye'nin Mühendis Kızları' projesiyle daha fazla kız öğrencinin mühendislik alanında yer almalarını teşvik ediyoruz. Benzer şekilde, NEET (ne eğitimde ne istihdamda) kadınların, yapay zekâ ve veri bilimi geliştirme programımızla yeteneklerini geliştirmelerine destek oluyoruz. Özel sektörle kurduğumuz iş birliği neticesinde, geçtiğimiz ay ilk mezunlarını verdiğimiz Kadınlar için Enerji Okulu Projesi ile enerjide kadın gücünü görünür kılıyoruz. Potansiyelini açığa çıkarıyor ve sektöre nitelikli kadın profesyoneller kazandırıyoruz. Bir kız çocuğu kod yazmayı öğrendiğinde, sadece kendi hayat yolunu değiştirmekle kalmaz. Erken yaşta bilim ve teknolojiyle tanışması, problem çözme, yaratıcılık ve liderlik becerilerini de geliştirir"
"7 teknoloji girişimimizin 4’ü kadın girişimciler tarafından kuruldu”
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fatih Kacır lansman toplantısında yaptığı konuşmada şunları söyledi:
“Hayata geçirilen yapısal reformların ve fırsat eşitliğini önceleyen vizyoner politikaların neticesinde, bugün; insansız hava araçlarında, yerli ve milli otomobilimizde, düzenlediğimiz kutup bilim seferlerinde Türk kadınlarının izi ve imzası var. Girişimcilik ekosistemimizden çıkan ve milyar değerlemeyi aşan 7 teknoloji girişimimizin 4’ü kadın girişimciler tarafından kuruldu. TÜBİTAK eliyle son 23 yılda, bilim insanlarına yönelik destek programlarımız kapsamında; 172 bin kadın araştırmacıya 21 milyar lira destek olduk. Akademi ve kamuya yönelik programlarımızda 20 bin 400 kadın araştırmacımızı destekledik.”
Ulusal Teknoloji Girişimciliği Stratejisi’nin önemli başlıklarından biri olarak Kadın Girişimciliği İnisiyatifi’ni başlattıklarını bildiren Bakan Kacır, “Yapay zekâ modellerinin tasarımı, geliştirilmesi ve denetlenmesinde kadınların aktif rol almasını hem teknolojinin toplumsal adaletle uyumlu bir şekilde şekillenmesi hem de sürdürülebilir kalkınma hedeflerimizin gerçekleşmesi için hayati görüyoruz.” dedi.
"Genç kızları teknoloji alanında desteklemeye devam edeceğiz"
Halkbank Genel Müdürü Osman Arslan yaptığı konuşmada, “Bu kıymetli araştırma, kız çocuklarımızın teknolojiyle kurduğu bağı, bu alana dair algılarını ve gelecekte kendilerini nerede konumladıklarını anlamamız açısından son derece değerli. Elde edilen veriler, yalnızca eğitim politikalarına değil; ailelerin yönlendirme biçimlerinden özel sektör stratejilerine, kamusal karar süreçlerinden sosyal farkındalık projelerine kadar pek çok alana ışık tutacaktır.” ifadelerini dile getirdi. Arslan sözlerini tamamlarken, Halkbank olarak genç kızların teknoloji alanında güçlenmesini desteklemeye ve bu alandaki kıymetli tüm girişimlerin yaygınlaşmasına katkı sunmaya kararlılıkla devam edeceklerini vurguladı.
"Gelecek teknolojideyse, teknolojide kızlar da olacak”
Teknolojide Kadın Derneği Kurucu Yönetim Kurulu Başkanı Zehra Öney ise şu ifadeleri paylaştı:
“Bu araştırma, milyonlarca genç kızın teknolojiye duyduğu ilginin nasıl görünmez sınırlarla şekillendiğini gözler önüne seriyor. Türkiye’de milyonlarca kız çocuğu teknolojiye ilgi duyuyor, hayal kurmak istiyor ama o hayallere ulaşacak yolu göremiyor. Biz de bu çalışmayla o yolu aydınlatmak istedik. Şu anda Türkiye’de 8,6 milyon ortaokul, lise ve üniversite çağında kız öğrencimiz var. Ancak yalnızca 10’da 2’si kendini teknoloji konusunda bilgili hissediyor. Daha da çarpıcısı, katılımcıların %90’ı teknoloji alanında bir kadın rol model tanımıyor. Hayal kurmak için bile örnek yok. Aileler ise yönlendirmelerinde sıklıkla ‘güvenli’ görülen geleneksel mesleklere yöneliyor. Bu tablo, kız çocuklarımızın yetersizliğini değil; görünmeyen sınırları, yönlendirme eksikliğini ve hayal kurduracak kadın figürlerin yokluğunu işaret ediyor. Kız çocukları yalnızca teknoloji tüketicisi değil; onun geliştiricisi, tasarımcısı, hatta lideri olabilir. Yeter ki onlara bu hayali kurduracak cesareti, görünürlüğü ve fırsatı hep birlikte sunalım.”
Öney, söz konusu araştırmanın, kız çocuklarındaki ilgi ve potansiyeli besleyecek yönlendirme, güven ve ilhamın eksik olduğunu açıkça ortaya koyduğunu belirtti. Kız çocuklarının üretici konumda yer alabilmesi için ilham veren kadınlara, onları destekleyen aile yapılarına ve cesaretlendiren sistemlere ihtiyaç olduğunu söyleyen Öney, “Bu yüzden biz Teknolojide Kadın Derneği olarak kararlıyız: Gelecek teknolojideyse, gelecek yapay zekâdaysa, teknolojide kızlar da olacak.” diyerek sözlerini tamamladı.
Yorum Yazınİçerik hakkında ki düşüncelerinizi paylaşabilirsiniz.